Nhân kỷ niệm “Ngày Thế giới và Ngày Toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7”, sáng ngày 28/7/2025 tại Hà Nội, Chương trình Hợp tác ASEAN-Australia về phòng, chống mua bán người (ASEAN-ACT) đã phối hợp cùng Cục Đối ngoại – Bộ Công an tổ chức sự kiện “Giới thiệu các tài liệu về bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán và kỷ niệm Ngày 30/7”. Sự kiện có sự tham dự của ông Joe Bourke, Bí thư Thứ hai Chính trị của Đại sứ quán Ô-xtrây-li-a tại Việt Nam, các cơ quan chức năng như Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Toà án nhân dân tối cao cùng các tổ chức xã hội như Liên hiệp hội về người khuyết tật Việt Nam (VFD), Viện Nghiên cứu phát triển cộng đồng (Viện ACDC) và nhiều đơn vị hoạt động trong lĩnh vực hỗ trợ, bảo vệ nạn nhân mua bán người.
Tại chương trình, ba tài liệu chuyên môn quan trọng đã chính thức được giới thiệu, bao gồm: Cẩm nang bảo vệ bị hại tham gia tố tụng trong vụ án mua bán người tại tòa án (do Tòa án nhân dân tối cao xây dựng); Cẩm nang hướng dẫn trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bị mua bán (do Cục trợ giúp pháp lý xây dựng). Và đặc biệt, lần đầu tiên công bố “Cẩm nang đảm bảo hòa nhập cho nạn nhân bị mua bán là người khuyết tật”, do Liên hiệp hội về người khuyết tật Việt Nam và Viện ACDC xây dựng với sự hỗ trợ từ Chương trình ASEAN-ACT.
Bà Nguyễn Thị Lan Anh – Phó Chủ tịch VFD, Viện trưởng Viện ACDC chia sẻ về xây dựng tài liệu và những vấn đề liên quan đến người khuyết tật
Đại diện nhóm xây dựng tài liệu, bà Nguyễn Thị Lan Anh – Phó Chủ tịch VFD, Viện trưởng Viện ACDC – chia sẻ: “Người khuyết tật là nhóm có nguy cơ cao trở thành nạn nhân của mua bán người, nhưng các chương trình phòng, chống hiện nay vẫn chưa tích hợp đầy đủ yếu tố khuyết tật. Cẩm nang được xây dựng nhằm cung cấp kiến thức nền tảng và các khuyến nghị thực tiễn, giúp hệ thống dịch vụ và cán bộ chuyên trách lồng ghép yếu tố hòa nhập trong quá trình hỗ trợ nạn nhân, góp phần đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.”
Tiếp nối nội dung này, trong phần thảo luận chuyên đề, ông Đặng Văn Thanh – Phó Chủ tịch Thường trực VFD – nhấn mạnh thêm góc nhìn từ thực tiễn: “Người khuyết tật dễ bị mua bán hơn do yếu thế về thể chất, nhận thức, thiếu thông tin và kỹ năng tự bảo vệ, thậm chí còn phải đối mặt với sự kỳ thị và bị bỏ rơi. Trong khi đó, các thủ đoạn mua bán người ngày càng tinh vi, đặc biệt qua mạng và có tính chất xuyên quốc gia. Những rào cản trong thu thập dữ liệu, nhận thức xã hội và khả năng tiếp cận thông tin chính là những thách thức lớn trong bảo vệ người khuyết tật khỏi nạn mua bán người. Vì vậy, việc tích hợp yếu tố khuyết tật vào công tác phòng, chống mua bán người là cần thiết, song song với đào tạo cho cán bộ và phát huy vai trò của các tổ chức của/vì người khuyết tật.”
Ông Đặng Văn Thanh – Phó Chủ tịch Thường trực VFD phát biểu chia sẻ về công tác hỗ trợ phòng, chống mua bán người đối với người khuyết tật
“Cẩm nang đảm bảo hòa nhập cho nạn nhân bị mua bán là người khuyết tật” tập trung vào việc khuyến nghị, hướng dẫn lồng ghép yếu tố hòa nhập khuyết tật trong toàn bộ quy trình phòng, chống mua bán người – từ phát hiện, xác định, hỗ trợ, bảo vệ trong quá trình tố tụng hình sự cho đến tái hòa nhập. Tài liệu giúp các cơ quan, tổ chức và cán bộ làm công tác hỗ trợ nhận diện rào cản và nhu cầu đặc thù của từng dạng tật, từ đó điều chỉnh cách tiếp cận và phương pháp hỗ trợ phù hợp, an toàn và hiệu quả. Đây là tài liệu đầu tiên tại Việt Nam đưa ra hướng dẫn chuyên sâu về hòa nhập người khuyết tật trong lĩnh vực phòng, chống mua bán người, đóng vai trò như một công cụ thực tiễn và nhân văn nhằm cụ thể hóa cam kết “Không để ai bị bỏ lại phía sau”, đồng thời góp phần thúc đẩy một hệ thống hỗ trợ toàn diện, bao trùm và lấy nạn nhân làm trung tâm.
Sự kiện là một bước đi thiết thực trong hành trình xây dựng hệ thống công lý bao trùm, nhân văn và lấy nạn nhân làm trung tâm, thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc bảo vệ các nhóm yếu thế – đặc biệt là người khuyết tật – khỏi nguy cơ bị mua bán và bóc lột./.